Dziś zachęcamy do przeczytania i poznania dwóch najsłynniejszych literackich antyutopii.
Powieść „Nowy, wspaniały świat” Aldousa Huxleya została wydana w 1932 roku, 92 lata temu w Wielkiej Brytanii i określa się ją jako antyutopię w konwencji science–fiction. Obok Orwella i Bradbury’ego , Huxley bodaj najtrafniej przejawił niewiarygodną intuicję co do trendów i logiki rozwoju cywilizacji przemysłowej w następnym stuleciu. Na czym polega świat przedstawiony w powieści? Republika to państwo szczęśliwości i wygody. Hoduje się w nim społeczeństwo warunkowane od dzieciństwa psychologicznie, fizycznie i farmakologicznie do pełnienia określonej roli. Stabilność takiego społeczeństwa osiąga się przez ustawiczną kontrolę i tępienie odmienności. Ludzie mają polubić swoje nieuniknione przeznaczenie społeczne, a ludzie szczęśliwi to tacy, którzy nie są świadomi lepszych i większych możliwości, żyją we własnych światach odpowiednio skrojonych do ich predyspozycji. Dzieci są warunkowane do niechęci wobec książek, wobec natury, są zmuszane do erotycznych zabaw od najmłodszych lat. Związki między ludźmi mają trwać krótko. Panują identyczne poglądy, upodobania, a w niższych, klonowanych warstwach – wygląd. W tym świecie nie ceni się klasyki literackiej i przedmiotów mających swoją historię, natomiast rzeczy się nie naprawia, a kupuje nowe. Sprzęt, zabawki mają być nowoczesne, często wymieniane. W ten sposób powstają idealni konsumenci. Odrzuca się także stare idee oraz religie. Warto przeczytać „Nowy wspaniały świat” i porównać ówczesną wizję autora do trendów panujących we współczesnym świecie oraz kierunku w jakim zmierzają społeczeństwa Zachodu.
„Rok 1984” George’a Orwella to jedna z najważniejszych powieści XX wieku. Napisana pod koniec lat czterdziestych wizja państwa totalitarnego kontrolującego obywateli na każdym kroku. Dystopia w której władze państwowe rządzą obywatelami poprzez strach, inwigilację i propagandę. Mimo wielu lat od jej napisania powieść wciąż jest aktualna i często przywoływana w debacie publicznej przez socjologów, politologów i dziennikarzy. To ponadczasowa i prorocza wizja Orwella znajdująca odbicie nie tylko w działaniu państw totalitarnych i autorytarnych, ale też i demokratycznych.
Dlaczego warto przeczytać?
– by zobaczyć jak można ukształtować człowieka i całe społeczeństwa poprzez odpowiednio dobraną i stosowaną ideologię;
– żeby poznać pojęcia, które za sprawą Orwella na stałe weszły do języka: „nowomowa”, „myślozbrodnia”, „dwójmyślenie”, czy też sam przymiotnik „orwellowski”;
– żeby poznać dzieło, które było źródłem inspiracji dla programów typu reality show („Big Brother” = Wielki Brat z powieści stojący na czele Partii)
Polecamy i zachęcamy do lektury!
Nauczyciele bibliotekarze
